ترمز دستی و نحوه عملکرد آن

 

 

ترمز دستی خودرو چیست؟

در خودرو دو بخش ترمز وجود دارد: ترمزهای پدالی که با پا کار می‌کنند و ترمز دستی. ترمز دستی که به عنوان ترمز اضطراری یا e-brake نیز شناخته می‌شود، یا به صورت پدالی عمل می‌کند یا یک اهرم مکانیکی دستی است. هنگامی که ترمز دستی فعال می‌شود، مجموعه‌ای از کابل‌ها عمل می‌کنند و ترمزهای دستی را به چرخ‌ها، معمولاً چرخ‌های عقب، اعمال می‌کنند. این ترمزها با کشیدن بیشتر اهرم ترمز دستی، نیروی بیشتری اعمال می‌کنند تا زمانی که خودرو حتی با افزایش شتاب هم حرکت نکند. بعضی از خودروهای لوکس حتی دارای ترمز دستی خودکار هستند که به طور خودکار در زمان توقف خودرو فعال و هنگام فشردن پدال گاز غیرفعال می‌شود.

بسیاری از مردم به اشتباه فکر می‌کنند که ترمز دستی به سیستم انتقال قدرت به صورت هیدرولیکی متصل است. این تصور به دلیل این است که ترمز دستی در صورت خرابی ترمزهای هیدرولیکی، خودرو را در حالت ایستاده نگه می‌دارد.

شما ترمز دستی را بین دو صندلی جلوی خودرو یا در سمت چپ پدال گاز و ترمز خواهید دید. این سیستم به عنوان یک سیستم ترمز پشتیبان توصیف می‌شود که در مواقعی که ترمزهای اصلی کار نمی‌کنند وارد عمل می‌شود.

ترمز دستی خودرو زمانی که ترمز پایی خراب شود یا از کار بیفتد، خودرو را در جای خود نگه می‌دارد. اما عملکرد اصلی آن این است که در حالت پارک باقی بماند تا زمانی که راننده دکمه آزادسازی آن را فشار دهد.

این ترمز بسیار مفید است زیرا از حرکت خودرو در هنگام پارک کردن در سطوح شیب‌دار یا ناهموار جلوگیری می‌کند.

احتمالاً به جز برای پارک کردن نیازی به استفاده از ترمز دستی نخواهید داشت، زیرا سیستم ترمز در خودروهای مدرن بسیار قابل اعتماد است.

مکانیزم آن شامل هیدرولیک دو مداره و سیستم‌های حسگر کمبود مایع ترمز است که به این معنی است که به ندرت از کار می‌افتند. در نتیجه، شرایط اضطراری بسیار کمی وجود خواهد داشت که نیاز به استفاده از ترمز دستی باشد.

اولین بار دنده دستی در کدام خودروها استفاده شد؟

نخستین خودرویی که از دنده دستی استفاده کرد، خودروی بنز Patent-Motorwagen بود که توسط کارل بنز در سال ۱۸۸۶ ساخته شد. این خودرو با داشتن سه چرخ و موتور بنز دوزمانه، از یک سیستم دنده دستی ساده استفاده می‌کرد. راننده با استفاده از دسته دنده می‌توانست سرعت خودرو را تنظیم کند و نسبت گیری بین موتور و چرخ‌ها را تعیین کند.

در سال ۱۸۹۸، خودروی بنز گوتلیب دایملر با موتور داخلی چهار زمانه و دنده دستی معرفی شد. این خودرو که توسط گوتلیب دایملر و ویلیام مایباخ ساخته شده بود، دارای نیروی جریانی ۴ اسب بخار بود و از سیستم دنده دستی استفاده می‌کرد تا به راننده امکان کنترل سرعت و گشتاور را بدهد.

در سالهای بعد، تکنولوژی دنده دستی در خودروها بهبود یافت و سیستم‌های مختلفی برای نسبت گیری بین سرعت و گشتاور ارائه شد. به عنوان مثال، در دهه ۱۹۲۰، خودروی مشهور مدل T شرکت فورد با داشتن سیستم دنده دستی چهار سرعته معرفی شد. این سیستم به راننده امکان می‌داد تا میزان گشتاور و سرعت را بر اساس نیاز خود تنظیم کند.

در دهه ۱۹۴۰، شرکت ولوو از سیستم دنده دستی باکس دوگانه استفاده کرد. این سیستم به راننده اجازه می‌دهد بین دو دنده با کمک یک کلاچ سوئیچ کند و در نتیجه، تغییر سرعت را بهبود بخشد. این نوع سیستم دنده دستی بعدها در خودروهای دیگر نیز به کار گرفته شد.

در دهه ۱۹۶۰، شرکت پورشه با معرفی مدل ۹۱۱، از سیستم دنده دستی پنج سرعته استفاده کرد. این سیستم بهبود چشمگیری در کنترل سرعت و عملکرد خودرو به ارمغان آورد و مدل ۹۱۱ را به یکی از خودروهای اسپرت محبوب دنیا تبدیل کرد.

ترمز دستی چگونه کار می‌کند؟

هنگامی که اهرم ترمز دستی را می‌کشید، ترمزهای عقب خودرو فعال می‌شوند. به‌طور کلی ترمز دستی برای جلوگیری از حرکت ناخواسته خودرو در هنگام پارک استفاده می‌شود. نحوه عملکرد ترمز دستی در خودرو را به صورت زیر می‌توان توضیح داد:

• یک کابل فلزی اهرم ترمز دستی را به ترمزهای عقب متصل می‌کند.
• هنگامی که اهرم ترمز دستی را می‌کشید، کابل ترمز کفشک‌ها/لنت‌ها را به دیسک یا درام فشار می‌دهد تا ترمزهای عقب فعال شوند.
• برخی خودروها دارای دیسک‌ها و لنت‌های جداگانه در محور عقب مخصوص ترمز دستی هستند.
• خودروهای اتوماتیک مدرن دارای ترمز دستی الکترونیکی هستند که بر اساس همین اصول کار می‌کنند. زمانی که دکمه ترمز دستی را فشار می‌دهید، موتورهای الکتریکی لنت‌ها را به دیسک‌ها فشار می‌دهند.

چگونه از ترمز دستی در خودرو استفاده کنیم؟

استفاده از ترمز دستی در خودروی اتوماتیک

پس از پارک کردن

1. خودرو را به طور کامل متوقف کنید.
2. ترمز را فشار دهید و دسته دنده را در حالت “پارک” قرار دهید.
3. اهرم ترمز دستی را با فشار دادن دکمه انتهایی آن بکشید. اهرم را تا زمانی که سفت احساس شود بکشید و سپس رها کنید.
4. چراغ ترمز پارک در داشبورد را بررسی کنید تا ببینید آیا ترمز دستی را فعال کرده‌اید.
5. پای خود را از روی ترمز بردارید. پس از آماده شدن برای حرکت
6. ترمز را بگیرید.
7. دسته دنده را در حالت “حرکت” قرار دهید.
8. اهرم ترمز دستی را کمی بالا بکشید و سپس دکمه انتهایی آن را فشار دهید.
9. اهرم را به طور کامل پایین بیاورید و دکمه را رها کنید.
10. مطمئن شوید که ترمز دستی را آزاد کرده‌اید، این کار را با بررسی چراغ ترمز پارک در داشبورد انجام دهید.
11. ترمز را رها کنید و برای شروع حرکت پدال گاز را فشار دهید.

ترمز دستی در خودروی دنده‌ای

پس از پارک کردن

اگر خودرو را در سطح صاف پارک کرده‌اید، می‌توانید آن را در حالت خلاص قرار داده و ترمز دستی را بکشید. اگر می‌خواهید خودرو را در شیب پارک کنید، خودرو را در دنده یک قرار دهید و اهرم ترمز دستی را بکشید. برای پارک کردن خودرو در سراشیبی، اهرم ترمز دستی را بکشید و خودرو را در دنده عقب قرار دهید. پس از آماده شدن برای حرکت

ترمز دستی را در حالی که ترمز‌ها را نگه داشته‌اید، آزاد کنید. هنگام درگیر کردن کلاچ و قرار دادن در دنده یک، حرکت کنید.

اگر خودرو را در سراشیبی پارک کرده‌اید، می‌توانید از ترمز دستی برای جلوگیری از عقب رفتن خودرو استفاده کنید. پدال کلاچ را فشار داده و خودرو را در دنده یک قرار دهید.

هنگامی که به دور موتور مطلوب رسیدید، دریچه گاز را باز کنید. وقتی نیروی موتور به درستی وارد شود، به آرامی کلاچ را رها کنید. وقتی ترمز دستی آزاد شد، خودرو شروع به حرکت خواهد کرد.

سوالات متداول درباره ترمز دستی

آیا می‌توانم بدون استفاده از ترمز دستی خودرو را پارک کنم؟

از نظر عملی، می‌توان بدون استفاده از ترمز دستی خودرو را پارک کرد. اما انجام این کار ایمن نیست، زیرا بسته به سطحی که خودرو را روی آن پارک کرده‌اید، ممکن است خودرو به سمت جلو یا عقب حرکت کند.

بنابراین، بهتر است هر زمانی که خودرو را پارک می‌کنید، از ترمز دستی استفاده کنید.

چه اتفاقی می‌افتد اگر در حین رانندگی ترمز دستی را بکشید؟

ترمزهای عقب ممکن است به طور کامل از کار بیفتند اگر خودرو را در حالی که ترمز دستی فعال است برانید. اگر به طور تصادفی در حین رانندگی ترمز دستی را روشن گذاشته‌اید، سریعاً ترمزهای عقب خودرو را بررسی کنید؛ زیرا این کار ممکن است به کفشک‌ها، لنت‌ها و دیسک‌ها/درام‌ها آسیب جدی وارد کند.

آیا می‌توانم از ترمز دستی در صورت از کار افتادن ترمزهای اصلی خودرو استفاده کنم؟

اگر ترمزهای اصلی خودرو به طور کامل از کار بیفتند، می‌توانید از ترمز دستی به عنوان ترمز اضطراری استفاده کنید. اما باید قبل از انجام این کار احتیاط کنید.

از آنجایی که ترمز دستی چرخ‌های عقب را درگیر می‌کند، ممکن است باعث قفل شدن چرخ‌های عقب و چرخش کنترل‌ناپذیر شود. بنابراین، ترمز دستی را با احتیاط و فقط به عنوان آخرین راه‌حل در صورت خرابی ترمزها استفاده کنید.

چگونه ترمز دستی را در خودرو آزاد کنم؟

برای آزاد کردن ترمز دستی، باید دکمه انتهایی اهرم را به طور کامل فشار دهید. برای فعال کردن ترمز پارک الکترونیکی در خودروی خود، باید دکمه مربوطه را فشار دهید یا بکشید.

می‌توانید داشبورد را بررسی کنید تا مطمئن شوید که ترمز دستی خاموش است. اگر چراغ ترمز دستی خاموش باشد، ترمز پارک به درستی آزاد شده است.

آیا ترمز دستی در حالت پارک باید بالا باشد یا پایین؟

در هنگام پارک کردن، باید ترمز دستی را بالا بکشید. این کار از حرکت ناخواسته خودرو جلوگیری کرده و مانع از بروز تصادف می‌شود.

چه اتفاقی می‌افتد اگر با ترمز دستی فعال رانندگی کنید؟

معمولاً خودرو با فشار زیاد ترمز دستی حرکت نخواهد کرد. اما اگر ترمز دستی به طور کامل پایین آورده نشود، ممکن است خودرو همچنان حرکت کند. این وضعیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد، زیرا شتاب خودرو را به شدت کاهش داده و باعث فرسایش ترمزها می‌شود. قبل از حرکت، حتماً بررسی کنید که ترمز دستی کاملاً آزاد شده باشد و چراغ هشدار ترمز دستی در داشبورد خاموش باشد.

چگونه تست کنیم که ترمز دستی کار می‌کند؟

برای تست عملکرد ترمز دستی، ابتدا ترمز پایی را فشار دهید. سپس ترمز دستی را فعال کنید و به آرامی ترمز پایی را رها کنید. اگر خودرو همچنان ثابت باقی بماند، ترمز دستی کار می‌کند. برای جلوگیری از بروز حوادث، هر بار که رانندگی می‌کنید، ترمز دستی خود را تست کنید.

استفاده از ترمز دستی در چه مواقعی مناسب است؟

1. در هنگام پارک کردن خودرو: استفاده از ترمز دستی در هنگام پارک کردن از حرکت ناخواسته خودرو جلوگیری می‌کند، چه در سطح صاف و چه در سربالایی یا سرازیری.
2. در زمان توقف در چراغ قرمز: به جای نگه داشتن پای خود روی پدال ترمز، می‌توانید ترمز دستی را فعال کنید. این کار در صورت برخورد از پشت نیز ایمنی بیشتری ایجاد می‌کند.
3. در مواقع خرابی ترمز اصلی: اگر ترمزهای اصلی خودرو از کار بیافتند، می‌توانید از ترمز دستی به عنوان ترمز اضطراری استفاده کنید.

ترمز دستی‌ها اجزای ضروری یک خودرو هستند. با این حال، مردم اغلب آن را فقط به عنوان ابزاری برای متوقف کردن چرخ‌ها در نظر می‌گیرند.

علت خرابی ترمز دستی و نشانه های آن

شاید تا به حال در مورد علت خرابی ترمز دستی تحقیق نکرده باشید و نمی‌‌دانید چرا ترمز دستی خودروی شما گاهاً از کار می‌‌افتد اما در اصل خرابی ترمز دستی خودرو یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که بسیاری از رانندگان با آن مواجه هستند. ما در این مقاله شما را با ترمز دستی، نحوه عملکرد و علت های خرابی آن آشنا خواهیم کرد. با من تا آخر این مقاله همراه باشید.

چرا ترمز دستی خودرو خراب می‌‌شود؟

خرابی این قطعه نیز مانند قطعات دیگر خودرو میتواند دلایل زیادی داشته باشد. اما این قطعه به عنوان عنصر قابل اعتماد سیستم ایمنی خودرو شناخته می‌‌شود. به این مفهوم که از این قطعه برای توقف خودرو در شرایط اضطراری که ترمزهای دیگر خودرو کار نکنند، استفاده می‌‌شود. بنابراین خرابی آن می‌‌تواند عواقب بسیاری بدی در پی داشته باشد.
سیستم ترمز دستی به‌طوری است که توسط یک یا دو سیم به چرخ های خودرو متصل است. و هنگام کشیدن آن، سیستم نیز کشیده می‌‌شوند. همین امر باعث توقف چرخ های خودرو می‌‌شوند.

برخی از مهترین عواملی که باعث خرابی این سیستم می‌‌شود:

۱٫ کشیدگی بیش از حد

وقتی خودرو با سرعت زیادی در حرکت است توقف آن باید به صورت تدریجی انجام شود. اما در صورت‌که در سرعت ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت بخواهیم hand brake را بکشیم تا خودرو متوقف شود، ممکن است سیم های ترمز از اثر فشار زیاد بیجا شوند یا به دیواره کاسه های چرخ ها گیر کرده و قفل شوند. در این صورت شما می‌‌توانید با حرکت دادن خودرو با سمت جلو یا عقب ترمز را آزاد کنید. اما فراموش نکنید که ترمز کردن در سرعت بالا خطرناک است.

۲٫ نوسانات دمایی

نوسانات دمایی می‌تواند باعث خرابی hand brake شود. برای مثال، اگر ترمز دستی در معرض دمای بسیار بالا یا پایین قرار گیرد، می‌تواند باعث تغییر در اندازه و شکل قطعات داخلی آن شود. همچنین، در صورتی‌که hand brake در معرض رطوبت بالا قرار گیرد، می‌تواند باعث خوردگی و زنگ زدگی قطعات داخلی شود. با توجه به اینکه hand brake از مواد فلزی ساخته شده است، نوسانات دمایی باعث انقباض و انبساط قطعات شده و می‌تواند باعث تغییر در فشار و اندازه قطعات شود و در نتیجه ترمز از کار می‌افتد.

۳٫ سایش زیاد

استفاده بیش از حد از ترمز دستی باعث سایش و خرابی آن می‌‌شود زیرا بعضی وقت ها در اثر استفاده طولانی مدت و فرسایش قطعاتی داخلی ترمز دستی دیگر فعال نمی‌شود و در نتیجه کارآیی خود را از دست می‌‌دهد.

۴٫ فشار ندادن دکمه hand brake

افراد بسیاری هستند که بدون فشردن دکمه، ترمز دستی را به زور می‌‌کشند تا خودرو را متوقف کنند که این یک فشاری بیش از حدی بر روی سیستم ها آن وارد می‌‌کند. و حتی ممکن است سیستم های ترمز را پاره کند. شما برای توقف خودروی خود نیازی ندارید از این ترمز استفاده کنید. مگر اینکه جایی پارکتینگ کنید که خودرو نیاز به امنیت بیشتری داشته باشد. بنابراین شما ترمز دستی را می‌‌کشید تا خودرو حرکت کرده نتواند و متوقف باشد.

مهم ترین نکته ای که نباید فراموش کنید این است که هنگام روشن کردن و حرکت خودرو hand brake را از حالت قفل خارج کنید زیرا اگر متوجه نباشید hand brake در حالت قفل قرار داشته باشد و خودرو را حرکت دهید باعث خرابی ترمز می‌‌شود.

۵٫ نصب نادرست

نصب نادرست قطعات hand brake می‌تواند باعث خرابی آن شود. برای مثال، اگر قطعات ترمز دستی به‌طور نادرست نصب شوند و قطعات داخلی آن‌ها درست به‌هم وصل نباشند، می‌تواند باعث ایجاد فشار نامناسب در سیستم hand brake شود که در نتیجه به خرابی آن منجر می‌شود. همچنین، در صورتی‌که قطعات این ترمز به‌طور نادرست نصب شوند، ممکن است کابل‌ها به‌طور نامناسب و بیش از حد کشیده شده و خراب شوند. به همین دلیل باید قطعات hand brake را تحت نظر متخصصان نصب کنید.

 

علائم و نشانه های خرابی ترمز دستی

خرابی ترمز دستی نشانه های مختلفی دارد که برخی از مهم‌ترین آنها را در ادامه لیست کرده ایم. شما با دیدن این علائم متوجه می‌‌شوید که خودروی شما نیاز به تعمیر دارد.

۱٫ صدای عجیب

اگر هنگامی‌‌که از hand brake استفاده می‌‌کنید صدای عجیبی از خودرو شنیده می‌‌شود به این معنی است که ترمز دستی ماشین شما مشکل دارد. و ممکن است به علت فشار کابل های ترمز باشد.

۲٫ فشار کم

در صورتی‌که ترمز خراب شود، قدرت کشیدگی آن کم می‌‌شود و توقف خودرو به صورت کامل انجام نمی‌‌شود. بنابراین شما باید سریعاً برای تعویض ترمز اقدام کنید.

۳٫ عدم ترمزگیری

اگر ترمز دستی نتواند خودرو را در محل پارک تثبیت کند و خودرو از جای خود حرکت کند، ممکن است ترمز خراب شده باشد. این مشکل ممکن است به علت سایش زیاد قطعات، کابل‌های ترمز دستی که به شکل نامناسب نصب شده‌اند یا وجود سایر مشکلات در سیستم hand brake باشد.

۴٫ دمای بالا

افزایش بیش از حد دمای ترمز دستی نیز باعث خرابی آن خواهد شد. این مشکل ممکن است به علت استفاده نادرست از ترمز دستی، سایش زیاد قطعات، فشار بالای مایع ترمز در سیستم، وجود هوای موجود در سیستم ترمز دستی و یا نداشتن تهویه درست در محل پارک خودرو باشد.

۵٫ نور چک ترمز

در برخی خودروها، نور چک ترمز به عنوان یک نشانه خرابی hand brake روشن می‌شود و چشمک می‌‌زند. این مشکل ممکن است به علت سایش زیاد قطعات ترمز ، اشکال در سیستم ترمز ، کمبود مایع ترمز و یا مشکلات دیگر در سیستم توقف خودرو باشد.

در هر صورت از آنجایی‌که خودرو ها وسایل صنعتی هستند، هرچند وقت یکبار نیاز به تعمیر و تعویض دارند. بنابراین بهتر است گاهاً از بهترین قطعات برای خودرو خود استفاده کنید تا سلامت شما در هنگام رانندگی تضمین شده باشد. با خرید بهترین قطعات خودرو ژاپنی از فروشگاه الیگ، ایمنی خودروی خود را تضمین کنید. مجموعه اطلاعاتی مجله الیگ آرزوی بهترین ها را برای شما دارد.

برای ارتباط با ما و خرید باکیفیت‌ترین محصولات به قیمت مناسب با شماره ۰۹۱۲۸۴۵۵۳۳۹ تماس حاصل فرمایید و از مشاوره رایگان بهره‌مند شوید.

نویسنده: سهراب رستمی